Sau khi FDA chấp thuận cho phép dùng thử Chloroquine cho điều trị một số bệnh nhân mắc COVID 19 cùng với một số thuốc khác, dân tình bắt đầu tìm kiếm thuốc này vì Chloroquine khá phổ biến ở Việt Nam để điều trị bệnh Sốt rét, lupus ban đỏ và một số bệnh viêm đa khớp. Tuy nhiên việc tự ý sử dụng Chloroquine mà không theo chỉ định của bác sĩ có thể dẫn tới các hậu quả khó lường như rung thất, phù, teo hoàng điểm, viêm gan...khiến bệnh nhân có thể tử vong hoặc mất thị lực vĩnh viễn.

Bệnh lý ngộ độc võng mạc do thuốc chloroquine đã được báo cáo từ năm 1957 ở Mỹ. Tôi còn nhớ vào khoảng năm 2013, anh bạn đồng nghiệp ở miền trung có gửi ra hội chẩn một người nhà bị nhìn mờ cả 2 mắt. Trong khi thăm khám, người bệnh có chia sẻ với tôi là đã tự uống chloroquine để dự phòng sốt rét khi chuẩn bị đi vào rừng lấy trầm và sau đó thấy mắt nhìn kém đi dần. Khi nghe thấy điều này trong đầu tôi nghĩ ngay đến bệnh lý võng mạc do ngộ độc chloroquine. Đáng tiếc là đúng như vậy, khi soi đáy mắt và đo thị trường cho bệnh nhân, tôi đã thấy cả hai bên mắt, hoàng điểm teo hình “mắt bò” và ám điểm cạnh trung tâm. Đây là tình trạng ngộ độc võng mạc nặng do thuốc và không thể hồi phục thị lực. Bệnh nhân chỉ có thể sinh hoạt, đi lại trong nhà chứ không lao động được nữa do thị lực giảm sút nghiêm trọng. 

Ngay cả khi được chỉ định dùng Chloroquine theo đơn của bác sĩ thì các bệnh nhân cũng cần phải được kiểm tra mắt toàn diện với bác sĩ nhãn khoa trước khi dùng thuốc và khám theo dõi định kỳ 6 tháng/1 lần để phát hiện sớm các ảnh hưởng của thuốc đến võng mạc và can thiệp kịp thời. Nếu để tác dụng phụ của thuốc gây ra teo hoàng điểm, vùng nhìn bị hẹp lại, rối loạn màu sắc thì những tổn thương này là không hồi phục và hiện không có phương pháp chữa trị.

Vì vậy, chỉ dùng Chloroquine khi được bác sĩ chỉ định và luôn tuân thủ, tái khám định kỳ các chuyên khoa liên quan như tim mạch, mắt, máu để phát hiện và xử lý sớm các tác dụng phụ của thuốc nhé.

Hình ảnh teo hoàng điểm hình “mắt bò” trong bệnh ngộ độc võng mạc do chloroquine